روانکارهای زیستی فلزکاری با ماندگاری بالا طراحی و تولید شد

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از اصفهان، روانکارهای زیستی فلزکاری با ماندگاری بالا با کد ZR-1001 برای اولین بار در کشور توسط محققان شرکت فناور زیست روانکار پویا مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان طراحی و تولید شد. قیمت این دسته از محصولات در بازار جهانی در حدود 8 دلار به ازای هر لیتر است که در ZR-1001 قیمت آن تقریباً به نصف تقلیل پیدا کرده است.

سید عرفان سجادیه در گفتگو با خبرنگار این خبرگزاری، با بیان این که این شرکت با تحقیقاتی در حدود 2 سال بر روی روانکارهای مورد نیاز در صنایع فلزکاری موفق به ساخت روانکارهای فلزکاری زیست سازگار با قابلیت امولسیون شوندگی شده است، خبرداد: اکنون محققان این شرکت توانستند روانکارهای زیست سازگار برپایه روغن‌های زیستی همچون روغن سویا، اسیدهای چرب را برای استفاده در فرآیندهای مختلف فلزکاری سبک و سنگین همچون ماشین کاری، مته زنی، سنگ زنی، اره کاری، بورینگ و…  طراحی و تولید کنند.

مدیر تحقیق و توسعه این شرکت فناور با اشاره به این که دستاورد از جهات مختلف دارای ویژگی هایی است و آن را از نمونه های موجود متمایز می کند، بیان کرد: از جمله ویژگی‌های متمایز کننده ZR-1001  می توان به درصد استفاده این روانکار اشاره کرد، میزان استفاده از آن در ترکیب با آب در حدود 1 تا 2 درصد است که این نسبت به روانکارهای مرسوم کاهشی 3 تا 5 برابری دارد.

وی افزود: همچنین در کنار مصرف کمتر، میزان تبخیر این روانکار نیز نسبت به روانکارهای مشابه کمتر می‎‌باشد که این سبب می‌شود مقدار سرریز کردن روغن در دستگاه نیز کمتر شود.

سجادیه با اشاره به صرفه اقتصادی قابل توجه این محصول در بخش صنعت، تصریح کرد: در حدود 16 درصد هزینه‌های دستگاهی در فرآیندهای فلزکاری مربوط به روانکارها است که با مصرف کمتر می‌توان بهره‌وری را بالا برد.

این محقق در خصوص مزیت مهم دیگر این دستاورد، گفت: امواسیون حاصل از ترکیب روغن و آب موجود در مخازن دستگاهها بتدریج تبخیر می‌شود که این فرآیند تبخیر شدن امولسیون در دستگاه‌های تراشکاری می تواند باعث خوردگی سطحی و عمقی دیواره‌های دستگاه و قطعات شود، روانکار ZR-1001  طوری طراحی شده که این نوع خوردگی کاهش چشمگیری نسبت به روانکارهای موجود داشته باشد.

وی با بیان این که از ویژگی‌های اصلی روغن‌های مورد استفاده در صنایع فلزکاری، روانکاری، مقاومت به خوردگی و خنک‌کاری است، تصریح کرد: میزان ضریب اصطکاک برای امولسیون 1 درصد ZR-1001 که آن معیاری از روانکاری است با استفاده از آزمون‌ ASTM G99 در شرایط استاندارد در حدود 07/0 به دست آمد که نسبت به روانکارهای مرسوم که با نسبت 5 درصد در آب امولسیون می‌شوند دارای مقدار کمتری است.

وی افزود: هم چنین میزان خوردگی ZR-1001 با استفاده از آزمون DIN 51360 حاکی از این است که هیج نوع خوردگی در شرایط استاندارد بر روی سوفاله‌های چدن وجود ندارد. علاوه بر این میزان خنک کنندگی این روانکار نیز نسبت به سایر روانکارها نیز بیشتر می‌باشد این سبب می‌شود سطح قطعات و سوفاله ها بعد از عملیات‌های تراشکاری بدون لک و یا سوختگی باشد.

سجادیه اظهار کرد: ضریب اصطکاک کمتر ZR-1001 نسبت به روانکارهای رایج سبب شده است که عمر ابزارهای کار مورد استفاده در تراشکاری فلزات مانند: الماس‌ها که واراداتی هستند و ارزبری زیادی را نیز به همراه دارند، افزایش یابد و باعث کاهش هزینه‌های دستگاهی برای صنعت گران در شرایط عملیاتی شود.

وی گفت: در کنار خواص اشاره شده ZR-1001 شرکت زیست روانکار پویا دارای قدرت زنگ بری نیز می‌باشد این ویژگی در دستگاه‌های فلزکاری مانند دستگاه تراش اهمیت دارد و برخی از کاربران از این محصول برای تمیز کردن و جلا دادن قطعات پس از عملیات فلزکاری نیز استفاده می کنند.

این محقق ادامه داد: از دیگر ویژگی‌های مهم و متمایز کننده ZR-1001 نسبت به سایر روانکارهای عمر و ماندگاری آن است. امولسیون‌های حاصل از روانکارهای مرسوم معمولاً میزان ماندگاری آن‌ها در حدود 3 تا 6 ماه است که این زمان در روانکارهای شرکت زیست روانکار پویا در صورت توجه به دستورالعمل‌های لازم به بیش از 1 سال ارتقا پیدا کرده است و حتی در حالتیکه استفاده صحیح از آن انجام شود نیاز به تعویض مجدد نمی‌باشد.

 سجادیه سپس به یک مزیت ویژه این دستاورد اشاره و تصریح کرد: یکی از مشکلات اساسی صنایع تخریب روانکارها در دستگاه‌های فلزکاری است، این مسئله هزینه‌های زیادی از جمله تعویض روانکار و توقف خط تولید و ایجاد بوی نامطبوع و بسیار بد را برای صنعتگران و متصدیان به همراه دارد به طوری که تحمل کار کردن و توقف در فضاهای کارگاهی را سلب می‌کند، این دستاورد ZR-1001 به دلیل وجود ساختار زیستی روغن و استفاده از مواد ضدباکتری و قارچ زیست سازگار، این قبیل مسائل را حل کرده و هزینه‌ها را نیز کاهش می دهد.

وی تصریح کرد: مسئله مهم دیگری هم وجود داشت و آن این که مشکلات اصلی متصدیان دستگاه‌های فلزکاری ایجاد حساسبت‌های پوستی و ریوی است، دلیل آن هم استفاده از مواد شیمیایی حساسیت‌زا در ساختار روانکارهای مرسوم و همچنین تخریب ساختاری که اشاره کردیم است، این حساسیت‌ها گاهی منجر به بیماری‌های خطرناکی همچون از بین رفتن حس بویایی و یا سرطان‌های پوست و ریه می‌شود.

سجادیه ادامه داد: در محصول ZR-1001 به دلیل وجود ساختارهای زیستی و استفاده از مواد شیمیایی زیست سازگار این خطرات به حداقل رسیده است، در این رابطه برخی متصدیانی که دچار حساسیت‌ در اثر استفاده از سایر روانکارها شده بودند با استفاده از این محصول حساسیت‌های پوستی آن‌ها از بین رفت که این موضوع سبب رضایتمندی بسیاری از آن‌ها و کارفرمایانی که سلامتی برایشان مهم است، شده است.

سازگاری روانکار با فلزات مختلف

این محقق اظهار کرد: از دیگر ویژگی‌های متفاوت ZR-1001 نسبت به سایر روانکارها می‌توان به سازگاری آن با فلزات مختلف همچون فولاد، مس، آلومینیم، چدن، برنج و غیره اشاره کرد. این ویژگی سبب می‌شود در صورت استفاده از فلزات مختلف برای تراشکاری توسط یک دستگاه که بیشتر واحدهای خدماتی درگیر آن هستند، نیاز به تغییر یا تعویض روانکار نباشد، به دلیل اینکه زنگ زدگی فلزات مختلف با یکدیگر متفاوت است، شرکت زیست روانکار پویا توانسته با سنتز ضدزنگ‌های زیست سازگار و استفاده از آن‌ها در فرمولاسیون ویژهZR-1001  این سازگاری با فلزات مختلف را ایجاد کند.

سجادیه افزود: از خواص دیگر ZR-1001 سازگاری و پایداری امولسیون آن در درجه های مختلف سختی آب است. با توجه به کمبود آب لوله کشی در برخی از مناطق صنعتی و استفاده از آب چاه، واحدهای صنعتی موجود در این مناطق برای استفاده از روانکارهای امولسیون شونده با مشکلاتی همچون پایداری امولسیون مواجه هستند. با استفاده از ZR-1001 و امولسیون‌های حاصل از آن این پایداری تا سختی‌های آب 2500 ppm نیز ایجاد شده و در این صورت از حالت دوفاز شدن و گندیدگی امولسیون جلوگیری می‌شود که این سبب افزایش بهره‌وری برای واحدها و شرکت‌ها در این نوع مناطق صنعتی می‌گردد.

وی گفت: همچنین ZR-1001 دارای امولسیون شفاف می‌باشد در حالیکه امولسیون روانکارهای مشابه معمولاً سفید رنگ هستند. این ویژگی روانکارهای شرکت زیست روانکار پویا سبب می‌شود دید متصدی نسبت به قطعه کار در هنگام عملیات واضح‌تر باشد و به علاوه تمیزی محیط داخلی دستگاه را نیز ایجاد کند.

نیاز کشور به این محصول چقدر است؟ برحسب استفاده آن در صنایع مختلف توضیح دهید

سجادیه گفت: به دلیل نبود آمار دقیق از میزان تولید روغن‌های فلزکاری نمی‌توان برآورد تقریبی از آن داشت اما طی 4 سال اخیر طبق اطلاعات حاصل از سامانه بورس میزان تولید 4 شرکت بزرگ تولیدکننده روغن‌ و روانکارهای صنعتی در کشور به طور میانگین حدود 2 میلیون تن بوده است که طبق آمار جهانی حدود 10 درصد آن می‌تواند مربوط به روانکارهای فلزکاری باشد. طبق داده‌های موجودی به طور تقریبی حدود 200 هزار تن می‌توان سهم تولید روانکارهای فلزکاری را از میان روانکارهای تولیدی در کشور در نظر گرفت.

نمونه آن قبلا در چه کشورهایی وجود داشته؟ و اگر وارد می شد ارزبری آن چقدر بوده است؟

سجادیه عنوان کرد: نمونه مشابه ZR-1001 شرکت زیست روانکار پویا در کشورهایی نظیر آلمان و آمریکا توسط شرکت‌های مطرحی همچون Fuchs که بزرگترین شرکت خصوصی تولیدکننده روغن و روانکار است، تولید می‌شود. با توجه به اینکه روغن و روانکارها جز محصولات استراتژیک محسوب ‌شوند اکنون به دلیل شرایط تحریم واردات آن‌ها با مشکلات متعددی مواجه شده است.

وی افزود: قیمت این دسته از محصولات در بازار جهانی در حدود 8 دلار به ازای هر لیتر است که در ZR-1001 قیمت آن تقریباً به نصف تقلیل پیدا کرده است.

آیا برای تولید آن همه موارد اولیه در داخل قابل تهیه است؟

مدیر تحقیق و توسعه این شرکت فناور اظهار کرد: با تحقیقات و بررسی‌های انجام شده و لطف و یاری خدا به این دستاورد رسیده ایم که بیش از 95 درصد مواد اولیه مصرفی برای این محصول، از مواد اولیه داخلی است و با تحقیقات پیش رو سعی بر ایرانی شدن کامل این محصول می‌باشد.

آیا وارد تولید انبوه شده است یا برنامه ای برای تولید انبوه آن دارید؟

وی خبر داد: این دستاورد وارد مرحله تولیدات صنعتی  شده است و  برای تولید انبوه آن هم برنامه‌ریزیهای لازم انجام گرفته است.

آیا امکان صادرات هم دارد؟ بازارهای هدف کدام کشورند؟

سجادیه تصریح کرد: با توجه به اینکه حدود 5 درصد از میزان کل روانکارها در دنیا در خاورمیانه استفاده می‌شود این محصول امکان صادرات بالقوه‌ای به بازارهای منطقه همچون کشورهای ترکیه و حوزه خلیج فارس همچون قطر، عمان و امارات را دارد. همچنین بازار اروپا و جنوب شرقی آسیا به ترتیب با 20 و 42 درصد از مصرف کل روانکارها بازار بسیار مستعدی برای صادرات می‌باشد. به علاوه در اروپا نیز از سال 2008 تا 2022 افزایش سالیانه ۳.۸درصدی برای مصرف روانکارهای زیستی دیده شده است. اطلاعات ذکر شده بازار مناسب و پر رونقی را برای صادرات روانکارهای زیستی این شرکت فناور نشان می‌دهد.

انتهای پیام/

معصومه صادقی